Ἡ τραγωδία τῆς Ἀμαθοῦντος, Γιώργος Χριστοδούλου

Αυτή η φωτογραφία με ενέπνευσε... 

Οὐ γάρ τί μοι Ζεὺς ἦν ὁ κηρύξας τάδε,
οὐδ’ ἡ ξύνοικος τῶν κάτω θεῶν Δίκη
τοιούσδ’ ἐν ἀνθρώποισιν ὥρισαν νόμους·
οὐδὲ σθένειν τοσοῦτον ᾠόμην τὰ σὰ
κηρύγμαθ’ ὥστ’ ἄγραπτα κἀσφαλῆ θεῶν
νόμιμα δύνασθαι θνητὸν ὄνθ’ ὑπερδραμεῖν.

Σοφοκλέους, Αντιγόνη (450-455)

Αρχαία τραγωδία αναδύεται απ' την αγορά της Αμαθούντας
πλάι στις παμπάλαιες κολώνες.
Παραπέρα ειν' το ξωκλήσι της Αγια-Βαρβάρας κάτω απ' τον
μέγα Πλάτανο. Κάποτε το θυμούνται σε γάμους και πανηγύρια.

Ένα προσωπείο στράφηκε προς ουρανό και θάλασσα.
Τα όνειρα εκδικήθηκαν στο πρώτο ξεπέταγμα της σπίθας.

Με μιας άνοιξε ο ουρανός
κι εσχίσθη η θάλασσα στα δυο.
Ο άγγελος που περιμέναμε, το 'φερε το μήνυμα.

Υψώθηκε εμπρός μου ο μέγας και τρανός πολέμαρχος.
Κύρηκας Ιστορίας. Προάγγελος θανάτου.
Βρηχόταν λιονταρίσια. Μαχόταν να ξεκάμει το κακό
που 'τανε βαθιά ριζωμένο.
Κέρδιζε σ' ένα πόλεμο απ' την αρχή χαμένο.

Τότε μπήκανε οι Αμαθούσιοι και οι Κουριείς
με τ' άρματά τους. Ο βασιλιάς αποκαμωμένος
πια κι εξοργισμένος· τους έφτυσε.
Δικαιοσύνη. Τον σκοτώσανε. Θεία δίκη.
Ήθελαν στο έρεβος να ζούνε.

Ἄγνωστοι αἱ βουλαί τοῦ Κυρίου.
Αποκλείεται να ήθελε τέτοιο τέλος.
Σίγουρα κάποιοι άλλοι πήραν το ιερόν χρίσμα.
Όταν ακούς «τάξη», ανθρωπινό κρέας μυρίζει...

Πήραν το κουφάρι του γεμάτο μέλισσες
μαζί με το χρησμό του μαντείου.
"Να τον τιμάτε ως ήρωα" τους είπε
κι εκείνοι τον ετιμούσαν δίχως να ξέρουν το γιατί.
Ο φόβος ήταν πιο μεγάλος απ' τους στοχασμούς τους.

Η μνήμη όπου και να την αγγίξεις πονεί.
Θρυμματίζεται σε κόκκους άμμου
τόσο μικρούς ώστε να χωράνε στην
καρδούλα ενός κοριτσιού που
κρατά στα στήθη της τη φωτογραφία
του δύσμοιρου πατέρα. Κλαίει η έρημη καρδιά.

Τον κύρη της τον παίξανε στα ζάρια οι ακατονόμαστοι.
Το παιχνίδι γινόταν σε γραφεία πολυτελή
υπό λαμπρούς διεθνείς οιωνούς.
Μη έχοντας άλλο χαρτί να παίξουν,
ρεφάρανε σε μια πατρίδα προδoμένη.

Αύριο βγαίνει ένας νέος Ήλιος.
Δεν ξέρουμε τι μήνυμα θα φέρει.
Φρέσκο αίμα αναβλύζει απ' το μνήμα.

Μπήκε το νερό στ' αυλάκι...

20 Ιουλίου 2018

44 χρόνια μετά κι οι ψυχές δεν λησμονούν

_____________________________________________________________________________________________
1. Μετάφραση προμετωπίδας Ι. Ν. Γρυπάρη: Ναι, γιατί δεν ήταν ο Δίας, που μου τα 'χε αυτά κηρύξη, ούτε η συγκάτοικη με τους θεούς του Κάτω κόσμου, η Δίκη, αυτούς τους νόμους μες στους ανθρώπους όρισαν· και μήτε πίστευα τόση δύναμη πως νάχουν τα δικά σου κηρύγματα, ώστ' ενώ είσαι θνητός να μπορής των θεών τους νόμους τους άγραφτους κι ασάλευτους να βιάζης· (Πηγή: http://www.greek-language.gr/greekLang/ancient_greek/tools/corpora/anthology/content.html?m=1&t=561)

2. "Τον άγγελο που περιμέναμε": διακειμενική προσέγγιση με το Μυθιστόρημα Α' του Γιώργου Σεφέρη.

3. Τα άρματα είναι η ένδειξη ότι οι Αμαθούσιοι και οι Σαλαμιναίοι είχαν μηδίσει.

4. "Όταν ακούς "τάξη", ανθρώπινο κρέας μυρίζει": Απόσπασμα από τη Μαρία Νεφέλη του Οδυσσέα Ελύτη.

5. "Η μνήμη όπου και να την αγγίξεις πονεί": Απόσπασμα από το Ημερολόγιο Καταστρώματος Γ' του Γιώργου Σεφέρη. Στο ποίημα εντοπίζονται έντονες σεφερικές επιρροές.

6. "υπό λαμπρούς διεθνείς οιωνούς": φράση από το πεζογράφημα του Καρυωτάκη Κάθαρσις.

7. Το ιστορικό πλαίσιο του ποιήματος (Πηγή: http://www.mixanitouxronou.com.cy/arxaiotita/ta-dio-adelfia-pou-diafonisan-gia-tin-persiki-kiriarchia-stin-kipro-ke-sigkroustikan-metaxi-tous-o-epanastatis-onisilos-prodothike-ke-apokefalistike/)